| فرقه‌گرایی هویتی: ابزار مقابله با ایران در دوره پسا ناآرامی‌های عربی |
| کد مقاله : 1004-IRFP5-FULL |
| نویسندگان |
|
مهدی زیبائی * استادیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران |
| چکیده مقاله |
| اگر نظم منطقهای نهادی اجتماعی و برآمده از ساختار روابط بین بازیگران باشد، ناآرامی-های عربی سال 2011 بدون شک سرآغاز شکل‌گیری یک ساختار اجتماعی نوین و پایان نظم منطقهای پیشین به حساب می‌آید؛ به طوری که قطب‌بندی‌های منطقهای خاورمیانه در نظم جدید به سمت هویت‌های فرقه‌ای گرایش یافته‌اند؛ در این چارچوب، محور مقاومت با استفاده از هویت اسلامی دربرگیرنده تمامی دولت‌های جهان اسلام به دنبال ایجاد جبهه واحد در برابر اسرائیل، مقابله با حضور بازیگران خارجی و به طور خاص ایالات متحده امریکا در منطقه می‌باشد. در نقطه مقابل، بلوک صلح امریکایی با توجه به موفقیت‌های جریان رقیب در طول دهه گذشته قصد دارد جمعیت عمدتاً سنی مذهب خاورمیانه را با دامن زدن به فرقه‌گرایی ابزاری جذب نماید؛ چرا که وقوع پاره‌ای از حوادث در طول دهه 2000 نظیر حمله ائتلاف بریتانیا-امریکا به عراق و اشغال این کشور، وابستگی شدید سیاسی، نظامی و اقتصادی دولت‌های محافظه‌کار عرب به ایالات متحده و موضع‌گیری‌های ننگین آنها علیه حزب‌الله لبنان در جنگ 33 روزه موجب کاهش شدید اعتبار بلوک صلح امریکایی در نظم منطقهای پیش از بروز ناآرامی‌های عربی و تغییر موازنه قدرت به نفع جریان رقیب بود. با توجه به توضیحات فوق، نوشتار حاضر قصد دارد در چارچوب لایه پیوند اجتماعی-هویتی نظریه جامعه‌شناسی تاریخی روابط بین‌الملل جایگاه هویت اسلامی فرادولتی در نظم منطقهای خاورمیانه پسا ناآرامی عربی را تبیین و تشریح نماید. در این راستا، فرض نوشتار حاضر مبتنی بر این باور است که دولت‌های محافظه‌کار عرب منطقه با دامن زدن به گرایشات هویتی و قطبی‌سازی فرقه‌گرایی در مناسبات منطقهای به دنبال مهار بلوک مقاومت به طور عام و جمهوری اسلامی ایران به طور خاص هستند. |
| کلیدواژه ها |
| هویت اسلامی، فرقه‌گرایی، قطبی‌سازی، نظم منطقهای و ناآرامی‌های عربی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |