صورت بندی نظری پایان هژمونی در نظام بین الملل بر اساس آرای آنتونیوگرامشی
کد مقاله : 1059-IRFP5-FULL
نویسندگان:
نوید تابش *
گروه علوم سیاسی،دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی،دانشگاه شهید بهشتی،تهران،ایران
چکیده مقاله:
هژمونی از مهم ترین مفاهیم در علوم سیاسی می باشد که دهه هاست در ادبیات روابط بین الملل نیز مجال طرح یافته است.از آن جا که بحث پیرامون ساختار نظام بین الملل و چگونگی توزیع قدرت در آن از مباحث کلیدی حوزه روابط بین الملل می باشد، شناخت خاستگاه فکری و نظری مفهوم هژمونی ما را در فهم هرچه بهتر ساختار نظام بین الملل و تغییرات ساختاری یاری می رساند. هژمونی از منظر نظریه پردازان واقعگرا نمایانگر توزیع ویژه ای از منابع قدرت در نظام بین الملل می باشد. از مهم ترین این منابع قدرت که ماهیتی مادی دارند می توان به قدرت نظامی و اقتصادی اشاره کرد.هژمون در نظام بین الملل به حفظ وضع موجود که تامین کننده بقای او می باشد،مبادرت می ورزد.بنابراین هژمون اهمیت دارد زیرا کاهش یا تغییر قدرت هژمون، روابط قدرت را نیز دستخوش تغییر می کند.امری که نظام بین الملل را آماج تغییراتی جدی در توزیع قدرت قرار می دهد.هژمونی یا امر هژمونیک از اصلی ترین مفاهیمی است که آنتونیو گرامشی به صورت بندی نظری آن پرداخت و در راستای مفهوم پردازی هر چه بیش تر آن برآمد.هژمونی که از منظر گرامشی ناظر بر روابط قدرت و چگونگی آن است بیش از هر چیز ماهیتی ذهنی دارد.برخلاف نقطه آغازین نظریات مکتب واقع گرایی در باب هزمونی،این مفهوم از منظر اندیشه گرامشی ماهیتی فکری می یابد و روابط قدرت و تولید آن صرفا ماهیتی مادی و عینی ندارد.هژمون قادر به خلق معنا و ایجاب صورت بندی هایی متفاوت است و سایر صورت بندی ها و مناسبات نیز در این میدان مفهومی معنا می یابند.
این پژوهش می کوشد ضمن بررسی سایر نظریات در باب تغییرات ساختاری در نظام بین الملل به واسطه تغییرات ناشی از کاهش قدرت هژمون و پایان هژمونی آن، منطق بحث و طرز مواجهه گرامشی را در باب امر هژمونیک به کار بندد و از این منظر به تبیین موقعیت و جایگاه هژمون در عرصه نظام بین الملل بپردازد. این پژوهش همچنین می کوشد با بازگشت به خاستگاه اصلی مفهوم هژمونی در آرای گرامشی به ارائه صورت بندی نظری متفاوتی از پایان هژمونی و تغییرات ساختاری در نظام بین الملل مبادرت ورزد.
کلیدواژه ها:
هژمونی، قدرت، روابط قدرت، نظام بین الملل، تغییرات ساختاری
وضعیت : مقاله برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است
پنجمین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
login