«روژاوا» و اقتصاد سیاسیِ جنگ: مطالعه‌ی موردی سیاست خاورمیانه‌ای ترکیه (2001-2019)
کد مقاله : 1066-IRFP5-FULL
نویسندگان:
شیلان خاکی *1، حسین فیروزی2، همایون عباسی3
1استاد دانشگاه پیام نور
2معاون منابع انسانی استانداری کردستان
3نشریه سیاسی ژیلوان
چکیده مقاله:
از ترکیه به‌عنوان الگوی دموکراسی در خاورمیانه و یا گاهی دموکراتیک‌ترین کشور منطقه نام برده می شود، اما این نوع از دموکراسی که بر مبنای سلطه یک گروه قومی بر دیگر گروه‌های اقلیت است بنا به شواهد تاریخی به دیکتاتوری اکثریت می‌انجامد. سیاست داخلی ترکیه با توجه به سابقه‌ی تاریخی 96 ساله‌ی آن بر مبنای سرکوب گروه‌های قومی، مذهبی و گرایشات سیاسی بوده است و به دنبال یکسان‌سازی بوده است نه پذیرش تفاوت ها که لازمه ی دموکراسی است. این پیشینه سرکوب و تحمیل در داخل، بر هویت و سیاست خارجی این کشور نیز تاثیر گذاشته است. در نهم دسامبر 2019 تنها 20 روز مانده به «جشن یکصدمین سالگرد استقلال ترکیه»، ارتش این کشور تحت لوای «دفاع مشروع»، «حق دفاع از خود» و «مبارزه با تروریسم» به کُردستان سوریه موسوم به روژاوا یورش برد. در ژانویه 2018 با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد، ترکیه تلاش نمود تا هم به مجموعه عملیات‌های خود یعنی «شاخه‌ی زیتون» و هم‌ اکنون «چشمه‌ی صلح» وجهه حقوقی بدهد و هم افکار عمومی داخلی و خارجی را قانع کند که این تجاوزات نظامی بر مبانی حقوقی متکی است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از منظر «اقتصاد سیاسیِ جنگ» و رویکرد «انتقادی» به دنبال پاسخ به این مسئله هستیم که کدامین فاکتورهای سیاسی و اقتصادی امکان و ضرورت جنگ با «روژاوا » را برای ترکیه ایجاب کرده است؟ نویسندگان در پی آن هستند نشان دهند که ترکیه بر اساس گفتمان «جنگ با تروریسم» به‌عنوان جنگی «عادلانه و بشردوستانه»، در واقع در پی جلوگیری از تثبیت کمربند هویتی کُردی در جنوب مرزهای این کشور است که اکنون در قالب موجودیتی سیاسی به نام حکومت خودگردان شمال سوریه وجود دارد. همزمان، ترکیه از تشکیل خط انتقال انرژی در آینده به‌عنوان جایگزین خط انتقالی جنوب ترکیه – بندر جیهان - در هراس است. برای بررسی این مسئله باتوجه به تازه بودن موضوع علاوه ‌بر فن اسنادی، از منابع رسانه‌ای نیز استفاده شده است.
کلیدواژه ها:
اقتصادسیاسیِ جنگ، خاورمیانه، کُردها، روژاوا، ترکیه ، نظریه انتقادی.
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است
پنجمین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
login