سیاست و نقش روسیه در تنش بین ایران و آمریکا در منطقه غرب آسیا( 2011-2019)
کد مقاله : 1125-IRFP5-FULL
نویسندگان:
عارف بیژن *1، آناستازیا لیخاچوا2
1دانشجوی دکتری علوم سیاسی و مطالعات منطقه ای دانشگاه دولتی سن پترزبورگ
2دانجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی و مطالعات منطقه ای دانشگاه دولتی سن پترزبورگ روسیه
چکیده مقاله:
طی چند سال اخیر، بحران‌های شکل گرفته در منطقه غرب آسیا تنش و رویارویی بین قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را افزایش داده است. مسائلی از قبیل بحران سوریه، خروج ترامپ از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها، سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران، توقیف نفتکش‌ها و غیره، تنش بین آمریکا و ایران را شدت بخشید. از یک سو، اگرچه هر دو کشور اصرار دارند که جنگ نمی‌خواهند، اما نگرانی‌ها در مورد احتمال بروز درگیری نظامی تمام عیار به صورت مستقیم یا نیابتی در صورت افزایش تنش‌ها بیشتر است. از سوی دیگر، روسیه به موازات رشد اقتصادی در سال‌های اخیر ناشی از درآمدهای انرژی و فروش تسلیحات، سیاست خارجی فعالی را در منطقه غرب آسیا در پیش گرفته است. روسیه با بازیابی نقش خود در منطقه به عنوان یک قدرت جهانی پس از شوروی، در صدد نفوذ به حوزه‌های سنتی نفوذ آمریکا است. سوالی که مطرح است اینکه نقش و سیاست روسیه در قبال تنش‌های بین ایران و آمریکا در منطقه غرب آسیا به چه صورت است؟ فرضیه اصلی این است که روسیه با توجه به منافع ملی خود، نتوانسته است نقش مثبتی ایفا ‌کند و بر آن است که از تنش بین این دو کشور به عنوان یک کارت بازی به نفع خود بهره ببرد.
نتایج نشان می‌دهد اول، خصومت ایرانی-آمریکایی مانع تسلط امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا می‌شود که به معنای پایان دادن به هژمونی آمریکا است و به روسیه اجازه نفوذ بیشتر از طریق حمایت از یک سیستم تنش کنترل شده، می‌دهد. دوم، تنش‌های فعلی، ایران را وادار می‌کند به ویژه در زمینه تسلیحات و فناوری هسته‌ای به روسیه اعتماد کند. سوم، بدون برجام و اعمال تحریم‌های جدید، ایران قادر به توسعه حوزه انرژی خود (نفت و گاز) نخواهد بود و در نتیجه آن به یک رقیب برای روسیه تبدیل نخواهد شد. چهارم، در ارتباط با سوریه، که از نظر ایران به عنوان مکانی برای مقاومت در برابر اسرائیل است، روسیه سیاست موازنه‌گرایی در پیش گرفته است. در این مرحله روسیه می‌تواند از آمریکا امتیازاتی را درخواست کند تا رقابت ژئوپلتیکی برای هژمونی حفظ شود. روش پژوهش در این نوشتار به صورت توصیفی-تحلیلی است.
کلیدواژه ها:
بحران غرب آسیا، قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای، برجام، بحران سوریه، هژمونی
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است
پنجمین همایش بین المللی نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
login